Medrese, Müslüman ülkelerde orta ve yüksek öğretimin yapıldığı eğitim kurumlarının genel adı. Medrese kelimesi Arapça ders (درس) kökünden gelir. Medreselerde ders verenlere müderris denir.
Tarih: Medreselerde verilen dersler [değiştir]
Sarf (Morfoloji, cümle bilgisi)
Mantık
Hadis
Tefsir (Kuran yorumu)
Adab-ı bahis (Konuşma adabı)
Vaaz
Belagat (Güzel konuşma, retorik)
Kelam
Hikmet
Fıkıh
Faraiz (Miras hukuku)
Akaid (İnanç esasları)
Usul-ü fıkıh
İlm-i heyet (Astronomi ve astroloji)
Türk İslam devletlerinde medrese geleneği Karahan'lılarla başlar. Ayrıca Karahan'lılar medrese geleneği ile birlikte burslu öğrencilik sistemini başlatmışlardır.
Medreseler Selçuklular'la zirve yapar. En kapsamlı çok yönlü medreseleri Büyük Selçuklular açmıştır. Selçuklu veziri Nizamülmülk tarafından Bağdat'kurulmuştur. Budizm'deki dinsel eğitim kurumu Vihara'lardan etkilenilerek medreseler açılmıştır. İlk medreselerde ağırlıklı olarak Kuran, kıyas icma fıkıh kelam gibi dini dersler okutulurken, Nizamiye medreselerinde hem pozitif bilimler hemde dini bilimler birlikte okutulmuştur. Bu eğitim sisteminde batinilik ve şiilik arasında fikri mücadele amaçlanmıştır.
Selçuklular Anadolu'ya geldikten sonra çeşitli şehirlerde çok sayıda medreseler inşa etmişlerdir. Anadolu'da açılan ilk medrese Danişment'liler döneminde Tokat Niksar'da açılan Yağbasan medresesi'dir.
Osmanlı Devleti'nin devrinde ilk medrese Orhan Bey zamanında 1330 yılında Orhan Gazi Medresesi olarak İznik'te kurulmuştur. Daha sonra Osmalı Devleti'nin sınırları genişlemesiyle beraber Bursa ve Edirne başta olmak üzere pek çok şehirde medreseler açıldı. İstanbul'un fethinden sonra üst seviyedeki eğitim kurumları başkentte yoğunlaştı.